تسمه تایم یا تسمه تایمینگ (Timing belt)
تسمه تایم چیست (Timing belt)
تسمه تایمینگ یا تسمه تایم خودرو قطعه اصلی و بسیار مهم موتورهای احتراق داخلی می‌باشد. جنس این تسمه‌ها از لاستیک بوده و در تعیین زمان مناسب برای باز و بسته شدن سوپاپ‌ها، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
تسمه تایم هماهنگ کننده میل لنگ و میل سوپاپ (میل بادامک) می‌باشد و این دو قطعه مهم و حیاتی خودروها را به یکدیگر متصل می‌کند تا چرخش متفاوت امّا ثابت این دو قطعه مهم با سرعت مشخص و زمان بندی دقیق حفظ شود.
اهمّیت تسمه تایم خودرو، زمانی مشخص می‌شود که بدانیم سرعت گردش میل لنگ دو برابر سرعت گردش میل سوپاپ است. این موضوع بیان می کند که اگر تسمه تایم خودرو به هر دلیلی وظیفه ی خود را به خوبی انجام ندهد ایرادی اساسی در عملکرد موتور خودرو ایجاد می‌نماید. برای ساخت این نوع قطعات از نوعی لاستیک مقاوم که انعطاف پذیری لازم را داشته باشد استفاده می‌شود. این امر سبب می‌شود تا تسمه تایم در دوره‌های طولانی مدّت برای خودروی شما کار کند.
امّا باید توجه داشت که در بهترین حالت و استفاده از بهترین نوع کیفیت لاستیک، به دلیل قرار گرفتن مداوم در معرض حرارت بالای خودرو و همین‌طور تماس با موادی مانند روغن موتور مستعد آسیب‌های گوناگون هستند.
زنجیر تایم
قبل از تسمه تایم، از زنجیر تایم در خودروها استفاده می‌شد. زنجیر تایم دارای مقاومت بیشتری نسبت به تسمه تایم است، اما به دلیل سرو صدای زیادی که در موتور ایجاد می‌کرد طراحان به فکر جنسی که سر و صدای کمتر ایجاد کند و موتور نرم‌تر کار کند افتادند و تسمه تایم را جایگزین زنجیر تایم کردند. همین طور اگر تسمه تایم پاره شود قطعا آسیب‌دیدگی موتور کمتر از زمانی است که زنجیر تایم پاره شود. قابل ذکر است که احتمال پارگی زنجیر تایم بسیار پایین است، اما اگر این پارگی اتفاق بیفتد میزان آسیب‌دیدگی بقدری خواهد بود که شاید مجبور شوید کل موتور را عوض کنید. در ماشین‌های امروزی از هردو تسمه تایم استفاده می‌شود. اتومبیل‌های ۶ سیلندر یا بیشتر از آن، از زنجیر تایم استفاده می‌کنند که البته استثناهایی هم وجود دارد. همین طور ماشین‌های مدرن و امروزی با کنترل صدای زنجیر تایم، به دلیل مقاومت بیشتر، سراغ آن رفته‌اند. شرکت‌های مطرحی مثل بنز و تویوتا از سال ۲۰۰۶ به بعد در انواع خودروهایشان از زنجیر تایم استفاده می‌کنند.
دنده تایمینگ
روش دیگری علاوه بر تسمه تایم و زنجیر تایم برای تنظیم زمانبندی حرکت سوپاپ‌ها استفاده می‌شود که استفاده از دنده تایمینگ است. کامیون‌ها و ماشین‌های سنگین یا دارای زنجیر تایم هستند و یا از همین دنده تایمینگ برای زمانبندی حرکت سوپاپ‌ها استفاده می‌کنند. در حقیقت در این روش، یکسری چرخ‌دنده منتقل کننده حرکت میل‌لنگ به میل بادامک است.
با آسیب دیدگی تسمه تایم چه مشکلاتی برای خودرو ایجاد می‌شود؟
هر اتفاق و آسیبی برای تسمه تایم، موجب آسیب دیدن موتور می‌شود. در حقیقت به محض پارگی یا رها شدن تسمه تایم، زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها به هم می‌ریزد. میزان آسیب‌دیدگی موتور هم در اتومبیل‌های مختلف متفاوت است.
به هر حال سه رویداد با پارگی یا جدا شدن تسمه تایم اتفاق خواهد افتاد
- به هم ریختن زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها
- برخورد پرسر و صدای پیستون و سوپاپ
- وارد نشدن مخلوط سوخت و هوا در زمان مناسب به سیلندر
- خارج نشدن به موقع دود از موتور
که همه عوامل بالا باعث کاهش بسیار زیاد نیروی محرکه ماشین و در نهایت خاموش شدن آن می‌شود.
زمان مهم تعویض تسمه تایم خودروها
زمان تعویض تسمه تایم توسط شرکت‌های سازنده در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است که باید دقت لازم در این خصوص را داشت. معمولا از لحاظ زمان، ۲سال را برای تسمه تایم عمر مفید دانسته‌اند و از نظر پیماش خودروها ۶۰ هزار کیلومتر تا ۸۰ هزار کیلومتر را عمر مفید تسمه تایم می‌دانند. اما همه این اعداد به کیفیت ساخت تسمه و همین‌طور طرز استفاده از ماشین توسط راننده آن بستگی دارد.
قابل ذکر است که درصورتی که ماشی دست دوم خریداری می‌کنید حتما در اولین فرصت تسمه تایم خودرو باید توسط کارشناس زبده و کاربلد بررسی شده و حتی‌امکان تعویض شود.
علایم خرابی تسمه تایم
از نشانه‌های خرابی تسمه تایم می‌توان به موارد زیر اشاره داشت
- دور موتور غیرعادی
- دود زیاد اگزوز
- ایراد در روشن شدن خودرو
توجه داشته باشید اگر خودرو بطور ناگهانی خاموش شود، می‌تواند یک نشانه مهم پارگی تسمه تایم باشد. در این صورت حتما قبل از استارت زدن ماشین را در دنده قرار داده و آن را هل دهید. اگر ماشین حرکت کرد حتما تسمه تایم پاره شده و به هیچ عنوان ماشین را استارت نزنید و ماشین را با جرثقیل به تعمیرگاه مجاز و مطمئن برساند.
از اینکه با سام استوک همراه هستید بسیار سپاسگذار هستیم
